Chi tiết các nhóm ngành, doanh nghiệp bị ảnh hưởng mạnh do thuế suất 46% của Mỹ

Việc Mỹ áp thuế suất 46% lên một số mặt hàng nhập khẩu đang tạo ra cú sốc lớn cho doanh nghiệp. Mức thuế này khiến chi phí sản phẩm tăng mạnh, làm giảm sức cạnh tranh tại thị trường Mỹ. Các doanh nghiệp xuất khẩu từ châu Á, đặc biệt Việt Nam, bị ảnh hưởng rõ rệt. Thuế cao khiến đơn hàng sụt giảm, lợi nhuận co lại, kế hoạch kinh doanh bị đảo lộn. Những ngành có giá trị xuất khẩu lớn như dệt may, thép, gỗ, điện tử đang đối mặt nhiều rủi ro. Bài viết sau sẽ đi sâu vào từng nhóm ngành, doanh nghiệp chịu ảnh hưởng mạnh từ chính sách thuế mới này.

Ngành dệt may và da giày

Ngành dệt may là nhóm ngành chịu tác động đầu tiên và mạnh nhất từ thuế suất cao của Mỹ. Các sản phẩm như quần áo, giày dép giá rẻ bị đội chi phí khi vào thị trường Mỹ. Doanh nghiệp như Vinatex, May Sông Hồng, TNG sẽ mất lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Nhiều đối tác Mỹ đã yêu cầu đàm phán lại giá hoặc hoãn đơn hàng. Thậm chí có đơn hàng bị hủy vì không thể đáp ứng giá sau thuế. Thị trường Mỹ vốn chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu xuất khẩu của nhiều công ty may mặc. Việc chuyển hướng thị trường như EU, Nhật Bản là cần thiết nhưng mất thời gian. Ngoài ra, doanh nghiệp phải đầu tư cải tiến mẫu mã và công nghệ nếu muốn giữ thị trường.

Ngành thép và kim loại

Thép là một trong những ngành thường xuyên bị Mỹ áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại. Mức thuế 46% lần này khiến ngành thép xuất khẩu gần như bị chặn hoàn toàn vào Mỹ. Các doanh nghiệp lớn như Hòa Phát, Hoa Sen, Nam Kim sẽ chịu thiệt hại rõ nhất. Những mặt hàng như thép cán nóng, thép mạ, thép ống gần như không còn lợi nhuận sau thuế. Doanh nghiệp cũng lo ngại bị điều tra gian lận xuất xứ nếu tìm cách lách thuế. Việc tìm thị trường thay thế như Trung Đông, ASEAN là giải pháp tạm thời. Tuy nhiên, quy mô các thị trường này không đủ bù đắp cho thị phần tại Mỹ. Ngành thép cần được hỗ trợ về vốn và chính sách để thích ứng dài hạn.

Ngành điện tử và linh kiện

Ngành điện tử chịu ảnh hưởng gián tiếp nhưng nghiêm trọng do liên quan đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Linh kiện điện tử từ châu Á khi xuất sang Mỹ bị đánh thuế cao, làm giá thành tăng mạnh. Điều này khiến các sản phẩm điện tử bán tại Mỹ bị giảm sức tiêu thụ. Các công ty lớn như Samsung, Intel, Foxconn có nhà máy tại châu Á cũng gặp khó khăn. Doanh nghiệp sản xuất linh kiện như vi mạch, bảng mạch, IC bị giảm mạnh đơn hàng. Một số nhà máy nhỏ buộc phải ngừng hoạt động vì không đủ chi phí vận hành. Việc chuyển dây chuyền sang nước không bị áp thuế rất tốn kém. Ngành điện tử đang phải đánh giá lại toàn bộ chuỗi cung ứng để tìm hướng đi mới.

Ngành gỗ và nội thất

Ngành gỗ là ngành xuất khẩu có giá trị cao, đặc biệt vào thị trường Mỹ trong nhiều năm qua. Với mức thuế 46%, các sản phẩm như bàn, ghế, tủ gỗ gần như không còn lợi nhuận. Doanh nghiệp lớn như Trường Thành, AA Corporation, Scansia Pacific gặp khó khăn lớn. Đơn hàng giảm, giá nguyên vật liệu lại tăng khiến nhiều công ty phải cắt giảm sản xuất. Một số đơn vị đã tạm dừng hoạt động để chờ chính sách ổn định hơn. Ngoài ra, Mỹ siết chặt điều kiện về truy xuất nguồn gốc, khiến chi phí tuân thủ tăng thêm. Ngành gỗ đang tích cực tìm thị trường mới như Hàn Quốc, Canada, EU để giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, chuyển hướng cần thời gian và chiến lược cụ thể mới hiệu quả.

Ngành logistics và dịch vụ vận tải

Khi xuất khẩu giảm, ngành logistics và dịch vụ vận tải cũng bị ảnh hưởng dây chuyền nghiêm trọng. Các công ty logistics lớn như Gemadept, Vinalines, Saigon Newport ghi nhận lượng hàng sụt giảm mạnh. Tuyến vận chuyển hàng hóa sang Mỹ bị cắt giảm tần suất, thậm chí đóng tuyến tạm thời. Giá cước vận tải giảm nhưng chi phí duy trì vẫn cao khiến nhiều doanh nghiệp lỗ nặng. Ngoài ra, các dịch vụ hỗ trợ như khai báo hải quan, bảo hiểm hàng hóa cũng gặp khó khăn. Lao động trong ngành bị cắt giảm giờ làm hoặc nghỉ không lương để giảm chi phí. Một số doanh nghiệp đang mở rộng sang logistics nội địa, nhưng thị trường không đủ lớn để bù đắp. Ngành cần có chính sách dài hạn để thích nghi với biến động thương mại quốc tế.

Tác động dây chuyền trong chuỗi cung ứng

Không chỉ doanh nghiệp trực tiếp xuất khẩu bị ảnh hưởng, cả chuỗi cung ứng cũng chịu tác động mạnh. Nhà cung cấp nguyên vật liệu, đơn vị phụ trợ, nhà máy bao bì đều bị giảm đơn hàng. Doanh nghiệp nhỏ, ít dự phòng tài chính, đối mặt nguy cơ đóng cửa cao hơn. Nhiều công ty đã phải cắt giảm lao động, thu hẹp sản xuất để tồn tại qua giai đoạn khó khăn. Việc duy trì dòng tiền trở thành ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp trong giai đoạn này. Một số công ty tìm cách chuyển sản xuất sang nước thứ ba như Mexico, Thái Lan để né thuế. Tuy nhiên, điều này chỉ khả thi với doanh nghiệp có tiềm lực và quy mô lớn. Sự bất ổn chính sách thương mại đang tạo ra làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu.

Giải pháp và định hướng thích nghi

Để vượt qua khó khăn, doanh nghiệp cần nhanh chóng thích nghi và chủ động xây dựng chiến lược ứng phó. Đầu tiên là đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm phụ thuộc vào Mỹ. Tiếp theo là đầu tư vào nghiên cứu sản phẩm, nâng cao giá trị để tăng sức cạnh tranh. Một số công ty đã bắt đầu chuyển sang phân khúc cao cấp, ít phụ thuộc vào giá. Việc minh bạch hóa quy trình sản xuất, chứng minh nguồn gốc cũng rất quan trọng. Doanh nghiệp cần tăng cường ứng dụng công nghệ vào quản trị chuỗi cung ứng. Chính phủ và hiệp hội ngành nghề cần đồng hành qua hỗ trợ vốn, xúc tiến thương mại, và chính sách thuế. Đây là giai đoạn thử thách nhưng cũng là cơ hội để tái cấu trúc toàn diện hoạt động sản xuất.

Kết luận

Việc Mỹ áp thuế suất 46% đã và đang tạo ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành xuất khẩu chủ lực. Doanh nghiệp trong các ngành như dệt may, thép, gỗ, điện tử đang phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh. Cần có sự phối hợp giữa nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp để vượt qua giai đoạn này. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh và đa dạng hóa thị trường là hướng đi không thể tránh. Nếu không thích nghi kịp, nhiều doanh nghiệp có thể rơi vào khủng hoảng kéo dài.

Xem thêm:

Bến cảng số 3, số 4 Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng cơ bản đủ điều kiện đưa vào khai thác

Tàu cao tốc Phú Quý tạm ngưng tuyến TP.HCM – Côn Đảo